Με αφορμή την παράσταση Φανταστικές Γυναίκες της ομάδας Κινητήρας Χοροθέαμα ζητήσαμε από την Αντιγόνη Γύρα να μας απαντήσει σε κάποιες ερωτήσεις.
Η παράσταση παρουσιάζεται από τις 15 έως τις 19 Δεκεμβρίου 2023 στο Θέατρο Ροές (Ιάκχου 16, Κεραμεικός).
ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
συνέντευξη στη Ναταλία Κουτσούγερα
Πώς εμπνευστήκατε τον τίτλο της παράστασης;
Ο τίτλος πέρασε χίλια μύρια κύματα… Συνήθως ο τίτλος αποτελεί την αρχή της δημιουργικής μου διαδικασίας. Σε αυτή την περίπτωση πήρε τρία χρόνια. Όταν άρχισα τη διαδικασία των σόλι ο αρχικός τίτλος της συνολικής παράστασης ήταν ΜΗΤΡΕΣ …με το σκεπτικό της γυναικείας φύσης και ύπαρξης ως δοχείο που γεννάει ζωή και δύναμη. Μετά πέρασε στον πιο ποιητικό τίτλο ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΕΣ, μου άρεσε αυτή η αντίφαση και το παιχνίδι με τον τίτλο του γνωστού ποιήματος …Εντέλει πήρα τον Χρήστο (Πολυμενάκο) τηλέφωνο ένα βράδυ μετά από μια παράσταση στη Στέγη, περιμένοντας το λεωφορείο και πίνοντας ένα από τα φθηνά κοκτέιλ περιπτέρου, καπνίζοντας το τσιγάρο της ημέρας και του είπα βλέποντας τις ταμπέλες από τα sex –live shows γύρω μου …πρέπει να βρούμε τον τίτλο..πρέπει να έχει μέσα τη λέξη γυναίκες… Καταπληκτικές ή κάτι τέτοιο … επίθετο στο επίθετο μέχρι να φθάσω με το Α2 στην Βούλα ήρθε κι ο τίτλος. Είναι διττός κι αυτοσαρκαστικός όπως –ελπίζω-κι ολόκληρη η παράσταση.
Επίσης μπορούμε να μιλάμε με άνεση για μια ομοιόμορφη και εξιδανικευμένη εικόνα μιας «γυναικείας φύσης» που καθοδηγεί τον σεξισμό και τον αποκλεισμό και την δαιμονοποίηση της θηλυκότητας;
Για μένα δεν υπάρχει καμία ομοιομορφία στη φύση και αυτή είναι η ομορφιά της. Συμφωνώ απόλυτα στο ότι η παντός είδους εξιδανικευμένη εικόνα της γυναίκας αποτελεί και τον βασικό πυρήνα του σεξισμού ο οποίος καλλιεργείται από γυναίκες και άντρες. Ταυτόχρονα η δαιμονοποίηση της θηλυκότητας υπήρξε ανέκαθεν το «πρόβλημα» στην πατριαρχική κοινωνία με το πρότυπο της γυναίκας-Εύας να αποτελεί με χίλιους διαφορετικούς τρόπους παράδειγμα προς αποφυγή.
H χορογραφική έρευνα σε διαφορετικούς τόπους και χώρους πως εμπλούτισε το περιεχόμενο της παράστασης;
Είναι σπουδαία εμπειρία να μπορείς να δουλεύεις εκτός του γνώριμου πλαισίου σου και του γνωστού περιβάλλοντος σου. Ο τόπος, οι άνθρωποι, η κουλτούρα της κάθε περιοχής αλλά και το ίδιο το ταξίδι ως εμπειρία επηρεάζουν συνειδητά ή υποσυνείδητα όλη τη δημιουργική διαδικασία. Εντωμεταξύ ο χρόνος αποκτά εντελώς άλλες διαστάσεις μιας και όταν είσαι εκτός της καθημερινότητας ασχολείσαι από το πρωί ως το βράδυ με την έρευνα σου και τη θεματική σου. Αφήνεις στην άκρη τις υποχρεώσεις του βιοπορισμού, τις ανάγκες των ανθρώπων που φροντίζεις, και φροντίζεις για λίγο εσένα και το όραμα σου… Τέλος, το γεγονός ότι η διαδικασία των προβών ήταν ανοιχτή σε συναδέλφους από άλλες κουλτούρες και η ανατροφοδότηση που έδιναν κάθε φόρα για το κάθε σόλο πήγαινε παραπέρα τη σκέψη και την διαδικασία.
Πόσα γυναικεία σώματα χρησιμοποιείτε στην παράσταση; Τι τα διαφοροποιεί;
Στην παράσταση συμμετέχουν 7 γυναικεία σώματα, γυναικών που γεννήθηκαν γυναίκες και αυτοπροσδιορίζονται ως γυναίκες. Μεταξύ αυτών , μια γυναίκα από την Ήπειρο κοντά στα 80 της, μια γυναίκα από τη Νιγηρία και την Ήπειρο κοντά στα 25 της, εγώ μια γυναίκα από την Ήπειρο στα 50 φεύγα μου… Μόνο η Ήπειρος ενώνει τρεις από εμάς καθώς και η φασολάδα που ανακαλύψαμε ότι είναι ίσως το μόνο κοινό ολόκληρης της ομάδας. Όλα τα άλλα μας διαφοροποιούν, ως οφείλουν, μιας και κάθε άνθρωπος είναι ένα σύμπαν ολόκληρο, ψυχή και σώμα.
To γεγονός ότι ο Χρήστος Πολυμενάκος σύμβουλος δραματουργίας, είναι άντρας, πως επηρεάζει την παράσταση; (εάν όντως την επηρεάζει λόγω φύλου ή ποικιλοτρόπως).
Ο Χρήστος είναι μέλος του Κινητήρα εν τη γενέσει (1996) .Είναι άντρας και γυναίκα μαζί, είναι φίλος, συνεργάτης , συνοδοιπόρος . Έδωσε στην παράσταση μια ματιά με απόσταση αλλά γεμάτη τρυφερότητα ,κράτησε ισορροπίες όταν οι θηλυκές μας ορμόνες εκτοξεύονταν κάθε πανσέληνο και μπήκε με καθαρό μυαλό όταν πλέον τα σόλι και η ιδέα ήταν εκεί. Ο όρος «γυναικότητα» είναι δικό του εφεύρημα και προέκυψε κυρίως όταν τέθηκε η συζήτηση ότι αυτή η παράσταση δεν εμπεριέχει κάθε θηλυκότητα που υφίσταται στην εποχή μας αλλά συγκεκριμένα τη θηλυκότητα των γυναικών που γεννήθηκαν και αυτό προσδιορίζονται ως γυναίκες.
Τι θα θέλατε οι θεατές να εισπράξουν από αυτή την παράσταση;
Η αλήθεια είναι πως έχω σταματήσει να μπαίνω στη διαδικασία αυτή …σταμάτησα όταν κατάλαβα ,παραφράζοντας τον Ντεριντά, ότι κάθε αναγνώστης ξαναγράφει το βιβλίο που διαβάζει. Οπότε κάθε δική μου επιθυμία ως δημιουργός αλλά κι ερμηνεύτρια στην παράσταση δεν ξέρω αν έχει κάποιο νόημα τελικά. Ίσως θα μου έδινε χαρά αν η παράσταση έδινε χώρο για συζήτηση και αναστοχασμό πάνω στην πολιτική και κοινωνική θέση της γυναίκας σήμερα… Επίσης αν μπορέσει να συγκινήσει ή να μετακίνησει έστω και λίγο το κοινό αναφορικά με την ομορφιά όλων των σωμάτων ανεξάρτητα από τα πρότυπα της πατριαρχικής κοινωνίας. Να εμψυχώσει τους ανθρώπους –γυναίκες και άντρες- να αγαπήσουν τα σώματα τους, γιατί αυτά είναι το σπίτι των ονείρων τους.
Πώς συμπεριλαμβάνονται και εκπροσωπούνται οι «γυναικότητες» των ΛΟΑΤ+ κοινοτήτων μέσα από την παράστασή σας;
Όταν ήρθε η συνειδητοποίηση ότι σε αυτή την παράσταση δεν υπάρχει τέτοιου είδους εκπροσώπηση προβληματίστηκα. Μέσα όμως από τη διεργασία της ομάδας κατάλαβα ότι πρώτον μια παράσταση δεν μπορεί να τα συμπεριλαμβάνει όλα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν τα αποδέχεται. Δεύτερον, το κεφάλαιο κακοποίηση της γυναίκας και ανάγκη για ενδυνάμωση κάθε γυναίκας αγκαλιάζει όλες τις γυναικότητες ΛΟΑΤ+ και μη. Με αυτό το δεύτερο λοιπόν ανακουφίστηκα…κάπως.
Ποιο είναι το κυρίαρχο πολιτικό σχόλιο της παράστασής σας;
Αναρωτιέμαι κι εγώ. Νομίζω ότι αφορά κυρίως στο ότι το προσωπικό είναι και συλλογικό .Η τέχνη για μένα ήταν ανέκαθεν πολιτική. Η παράσταση παίρνει θέση για την κατάρριψη του ρόλου της «φανταστικής γυναίκας» γιορτάζοντας την ανθρώπινη ύπαρξη με τις αδυναμίες και τις δυνατότητες της . Σε μια εποχή που όλα γύρω είναι τόσο σκληρά και αδίστακτα, μια τρυφερή , αυτοσαρκαστική ματιά και μια προσπάθεια για αισιοδοξία ,δύναμη και πίστη σε έναν δικαιότερο κόσμο για τους ανθρώπους του πλανήτη ανεξάρτητα από το φύλο με το οποίο γεννιούνται ή επιλέγουν στην πορεία.
ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ: 15 έως τις 19 Δεκεμβρίου 2023 στο Θέατρο Ροές (Ιάκχου 16, Κεραμεικός).