Της Ναταλίας Κουτσούγερα

Στις 11 Δεκεμβρίου 2022, το πολυαναμενόμενο 13^ο Athens Video Dance Project κατέφθασε γεμάτο εκπλήξεις με τις διαφορετικές δράσεις του που διαμοιράστηκαν στο ξενοδοχείο Μπάγκειον, στον κινηματογράφο Άστορ και στο θέατρο OLVIO. Έχοντας παρακολουθήσει εδώ και πολλά χρόνια την πορεία του αγαπημένου Φεστιβάλ, γρήγορα διαπίστωσα ότι επρόκειτο για μια εμβληματική χρονιά ως προς την εικαστική, σκηνοθετική και ψηφιακή ποιότητα των ξένων αλλά και των ελληνικών παραγωγών μικρού και μεσαίου μήκους και με ακόμη μεγαλύτερη χαρά ως προς την χορογραφική και κινητική εξέλιξη των παραστατικών δρωμένων που όπως πάντα συνοδεύουν το οπτικοακουστικό videoθέαμα. Αλλαγμένο αρκετά ως προς την τοποθεσία του (το είχαμε συνηθίσει τα περισσότερα χρόνια στη σχολή Καλών Τεχνών), τα μικρά performances συνέθεσαν τη δράση Promenade στο Μπάγκειον και τα video dance projects στο Άστορ μαζί με μια διαδραστική ψηφιακή εμπειρία στο φουαγιέ του κινηματογράφου. Οι παραστάσεις στη σκηνή του OLVIO βρήκαν την κατάλληλη θέση τους για το μίνιμαλ ύφος και την δεδομένη έκταση του Φεστιβάλ.

Το Promenade αλλά και οι παραστάσεις στο OLVIO είχαν εμφανώς φέτος μια έμφυλη διάσταση, με τις γυναικείες μορφές να πρωτοστατούν – σχεδόν αποκλειστικά – αν εξαιρέσει κανείς την ατομική περφόρμανς του Aλέξανδρου Αναστασιάδη «Greco» The Fall in between η οποία έκλεψε την παράσταση. Ο χορογράφος-περφόρμερ μας μάγεψε με την διακριτική ένταση της διαδραστικότητάς του μαζί μας στο σχεδόν εγκαταλελειμμένο κτίριο-φάντασμα, αλλά και την πετυχημένη σύζευξη θεατρικότητας, σύγχρονου χορού και ομιλιακής αναστοχαστικής αφήγησης που είχε κέντρο την νοσταλγία για μια πηγαία λαϊκότητα (που εκκινεί από τη φιγούρα του Ζορμπά) και την ενεργοποίηση του ασυνειδήτου που υπερβαίνει το χρόνο και άλλους κατεστημένους αντιθετικούς δυισμούς όπως φύση/πολιτισμός, τραγικότητα/ελαφρότητα, αρρενωπότητα/θηλυκότητα, ελληνικότητα/παγκοσμιότητα, διασκέδαση/κούραση, παρόν/παρελθόν.

Η συμπαντική φιγούρα του Greco διακατέχεται από έντονους αυτοστοχασμούς που παλινδρομούν ανάμεσα στο σύγχρονο ναρκισσισμό και την συναισθαντική ευθραυστότητα που διαμοιράζει απλόχερα στο κοινό. Αφουγκράζεται την ενέργεια από την οπτική επαφή του με το κοινό και την χρησιμοποιεί για να οργανώσει την αυτοσχεδιαστική χορογραφία του που αποτελείται από ελεύθερες αυτοσχέδιες κινήσεις, ακροβατικά, αργές και γρήγορες εναλλαγές σε μουσικές των The Necks και της Nina Simone. Οι κινήσεις των χεριών του περφόρμερ που φαίνονται σαν να μαζεύει τα συναισθήματα του κοινού και να τα οδηγεί στην καρδιά του, μας συγκίνησαν βαθιά και μας έκαναν να συναισθανθούμε τη διατομικότητα που τον διακατέχει. Η δραματουργική σύνθεση, τα κείμενα που έπλεξαν με την Margherita Dello Sbarba και οι ύμνοι στη φύση και στη μη-ύπαρξη μας έδεσαν με αυτό που τώρα έχει πια χαθεί. Το απλό νόημα στην συνειδητοποίηση ότι δεν είμαστε τίποτε άλλο από μια κουκίδα σε ένα τεράστιο σύμπαν, με ελάχιστες δυνατότητες και το μόνο που μας απομένει είναι να ενεργοποιήσουμε αυτό το ελάχιστο σημείο για να αισθανθούμε την πραγματική αξία και συμβολή μας στον κόσμο και στη φύση. Πέρα από αυτό που βλέπουμε επιφανειακά, «πέρα από τις καρέκλες» όπως μας λέει χαρακτηριστικά σε μεταφορικό τόνο, υπάρχει ένα βάθος αδιάκριτο που καλούμαστε να το αναμοχλεύσουμε και να το εξερευνήσουμε.

Τα performances που ανακαλύπταμε σιγά σιγά στα διαφορετικά δωμάτια του Μπάγκειον ταίριαζαν απόλυτα με το στοιχειωμένο τοπίο και ακόμα περισσότερο με τις σύγχρονες δυσάρεστες εξελίξεις στα τραγικά γεγονότα της έμφυλης βίας και θανατοπολιτικής που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό. Με έμπνευση τους νέους τρόπους ρυθμιστικής εκγύμνασης του γυναικείου σώματος, δυο γυναίκες με ευάλωτα σώματα και συναισθήματα, ακροβατούν σε ελατήρια, συμβολίζοντας τις τραυματικές ακροβασίες των γυναικών υπό το πατριαρχικό βλέμμα που θέτει ιεραρχικά τα κατεστημένα σωματικά πρότυπα του σήμερα και το πεδίο αναγνωρισιμότητας της «σωστής» θηλυκής φιγούρας. Αλλού βλέπουμε κλεισμένες γυναίκες σε ημιφωτισμένα δωμάτια κατάθλιψης ή σε οξύμωρα περιβάλλοντα να χορεύουν σαν δρομείς σε πλαίσια οικολογικής και αθλητικής συνείδησης ανάμεσα σε πλαστικές σακούλες. Αιφνιδιαστική ήταν η περφόρμανς όπου μια γυναίκα χωρίς πρόσωπο μας υποδέχεται ξαπλωμένη με ανοιχτά πόδια και μια οθόνη στη θέση του αιδοίου της όπου χαμογελούν κόκκινα χείλη. Μια αναπαράσταση της φαλλοκεντρικής αντίληψης για τη γυναικεία οντότητα που διαμεσολαβείται από τις πατριαρχικές αντιλήψεις της σύγχρονης κοινωνίας που καθοδηγεί τους άντρες προς μια συγκεκριμένη ερωτική θέαση των γυναικών και καταλήγει στην αντικειμενοποίησή τους.

Οι παραστάσεις στο OLVIO κατείχαν μια συγκεκριμένη άποψη για την έμφυλη ανισότητα και εστίασαν στη γυναικεία δύναμη, υποκειμενικότητα και συλλογικότητα. Τη Δευτέρα, στις τρεις πρώτες παραστάσεις, εξερευνώνται οι γυναικείες (λαϊκές/επαρχιώτικες στο Sediment) κοινωνικότητες και φιλίες ενώ στο εκπληκτικό Blossom Ground που επαναλήφθηκε και την Τρίτη στην κοσμογονική μουσική  των DAKHABRAKHA από την πολύπαθη Ουκρανία, στήνεται ένα βαλκανικό σκηνικό που αντικατοπτρίζει σωματικότητες πολέμου που δεν διαφέρουν όμως από τον καθημερινό μη εμπόλεμο βίο. Η κινητική του γλώσσα περιελάμβανε αντικατοπτρισμούς σχέσεων εξουσίας και αλλαγές στρατοπέδων μέσα από ωσμώσεις και τρέμουλα σωμάτων, αγκαλιάσματα και ατομικότητες καταλήγοντας σε έναν εντυπωσιακό κύκλο που διαμορφώθηκε από τις 19 χορεύτριες και μας άφησε να φανταζόμαστε πώς θα ήταν εάν βλέπαμε το θέαμα από ψηλά.

Το Spoonful of sugar ήταν ένα γλυκό πέρασμα μέσα από το αναζωογονητικό παιχνίδισμα μιας χορεύτριας-πεταλούδας ενώ το The End of Love περιέγραψε το «αρμονικό» τέλος μιας σχέσης μέσα από μια μακρά πορεία συγχωνεύσεων και αντιστίξεων του ζευγαριού, που αποτυπώθηκε μέσα από εξαιρετικούς κινητικούς πειραματισμούς. Για το κλείσιμο των παραστάσεων της Δευτέρας το The Falling Object αποτέλεσε ένα από τα ορόσημα του Φεστιβάλ με την Βαρβάρα Μπαρδάκα να παίρνει επάνω της ένα αποκλειστικό σόλο-σχόλιο για την κονσερβοποιημένη ζωή των ανθρώπων που όταν επιχειρήσουν να βγουν από το «κουτάκι» τους – που συμβολίζεται με έναν συρμάτινο κάδο που η Μπαρδάκα φορά στο κεφάλι – χάνουν το έδαφος κάτω από τα πόδια τους. Η περφόρμερ ξεδιπλώνει μια τραγελαφική χορογραφία, κάνοντάς μας να μην διακρίνουμε το τραγικό από το κωμικό στοιχείο. Με κινήσεις που εκφράζουν την αγωνία του απεγκλωβισμού, της αδυναμίας του υποκειμένου να απελευθερωθεί αλλά και της ακατάπαυστης πίστης του σε αυτή τη δυνατότητα, καταφέρνει να φτάσει έως το τέλος της απελευθέρωσης για να ξεκινήσει μια νέα διαδρομή. Απόλαυσα ιδιαίτερα τη γκροτέσκα χορογραφία όπου η Μπαρδάκα χορεύει στους ρυθμούς ενός κουδουνίσματος λούτρινου παιχνιδιού.

Οι παραστάσεις της Τρίτης ξεκίνησαν με το (Passa) Tempo όπου δυο κοπέλες μέσα από συνεχόμενες περιστροφές κρατιούνται χέρι χέρι και μοιάζουν με δείκτες ρολογιού. Στο The Manual is not Included ξανά δυο χορεύτριες μιμούνται η μια την άλλη, αλλά παράλληλα διαφοροποιούνται και χρησιμοποιούν πάλι περιστροφές στη χορογραφία τους. Στο φανταστικό Eleven 11 χορεύτριες ξεδιπλώνουν της από-ανθρωποποιημένες οντότητές τους, σε έναν όχι και τόσο δυστοπικό και μακρυνό μας κόσμο όπου κυριαρχεί η διαφθορά και η βιοεξουσία. Έτσι εκείνες βρίσκονται πάντα σε ένα μεταίχμιο αναπνοής και μη αναπνοής, συγχρονισμού και α-συγχρονίας, άρθρωσης κειμένου και άναρθρου (αντιπερφόρματιβ) λόγου. Με συντονισμούς χεριών, σε ένα ιδιότυπο hands performance που συνοδεύεται από ασυνεχή τρέμουλα και τη δημιουργία ασπίδων και τόξων επάνω σε σκληρούς ήχους, αναμφίβολα το Eleven ήταν η κορυφαία πρωτότυπη ομαδική παράσταση γι’ αυτή τη χρονιά. Στο τετράλεπτο Comme il Faut η Megi Djelli σε ένα συνεσταλμένο σόλο με κέντρο το στήθος ξεδιπλώνει τη χορογραφία της στους ρυθμούς κλασικής μουσικής. Στο Waterless World ως ένα οικολογικό σχόλιο για την εξάλειψη του νερού και την καταστροφή του από τον άνθρωπο η Evi Symeonidou ακροβατεί ανάμεσα σε πλαστικά μπουκάλια, προσπαθώντας να ισορροπήσει την εαυτή της και να περισώσει ότι δεν σώζεται. Στο Nerti (=immerse) η Xenia Stathouli σε μουσική Panou Gkini σε μια εξαιρετική χορογραφία αναπτύσσει μια πρωτότυπη κινητική γλώσσα που προσομοιάζει με φυσικό φαινόμενο σε συνεχόμενη ροή, αλλάζει κατευθύνσεις, τρόπους βάδην και στηρίξεις. Μια εξαιρετική ατομική χορογραφία. Οι παραστάσεις της Τρίτης μοιράστηκαν κοινό υλικό με τις ταινίες του Φεστιβάλ.

Αναμφίβολα οι ταινίες της Δευτέρας είχαν στο επίκεντρο το υγρό στοιχείο σε κάθε του μορφή (θάλασσα, λίμνη, πάγος), την αντίθεση με το νερό (έρημος) ή κάποια ιδιότητα του υγρού στοιχείου (αντανακλάσεις, βάθος). Κάποιες άλλες θεματικές ήταν: η πάλη του ανθρώπου με τα στοιχεία της φύσης, η κουηρότητα, οι γυναικοκτονίες, το γήρας και η νεότητα, η μνήμη και η ενσώματη έκφρασή της, η μοναξιά της σύγχρονης μεγαλούπολης, οι χαμένες σχέσεις και τα ίχνη τους, οι αντιθέσεις στα χορευτικά είδη (π.χ. κλασικό μπαλέτο versus χιπ χοπ), οι ταξικές διαστάσεις που περιχαρακώνουν τον άνθρωπο σε δίπολα και στερεότυπα.

Από τις ταινίες των Greek Short Films 1, ξεχώρισα την προσφιλή Glossu ένα ποιητικό αφαιρετικό πόνημα ενάντια στην πατριαρχική καταπίεση των γυναικών να εκφράσουν τις απόψεις τους υπό τον φόβο να χαρακτηριστούν γλωσσοκοπάνες, το οποίο αναπτύχθηκε μέσα από ένα παιχνίδισμα κινήσεων χεριών και έκφρασης ματιών. To κινούμενο Sink με τις συνεχόμενες ροές σώματος μιας γυναίκας, καθώς και το Dance Goodbye – Nuclear Radio που περιγράφει τον χωρισμό δυο ανθρώπων στη μεγαλούπολη μέσα από εξαιρετικούς αυτοσχεδιασμούς σε ευρωπαϊκές και αφρικανικές μουσικές, ένα εξισορροπημένο μοντάζ και αστική κινηματογράφηση.

Tο Perspectives 1 ξεκίνησε δυναμικά με το εκπληκτικό Habiter le Seuil, Living on the Threshold το οποίο και ακολουθεί τη χορογράφο στο ταξίδι της να ανακαλύψει τις βαθύτερες πτυχές ενός κινησιολογικού λεξιλογίου που εμπνέεται από την ζωή των φαλαινών και την ανάγκη του ανθρώπου να ξεπεράσει τους φόβους του. Μια οικολογική και φιλοζωική ταινία που αγγίζει το πεδίο του μετανθρωπισμού και διασχίζει τα όρια ζώου και ανθρώπου για να μας μυήσει στο βαθύτερο νόημα της ζωής και της επαφής μας με τη φύση. Μας γέμισαν δέος φυσικά τα κοντινά υποβρύχια πλάνα της επαφής με τη φάλαινα, αλλά και η ειλικρίνεια της χορογράφου που δεν διστάζει να ξεδιπλώσει τους φόβους της καθώς τους συνδέει με τη σύγχρονη ζωή σε νεοφιλελεύθερα καπιταλιστικά πλαίσια και αστικά συμφραζόμενα. Στο Urform II παρακολουθούμε τη σκοτεινή περφόρμανς ενός υβριδίου ζώου και ανθρώπου, μια περφόρμανς που αναπτύσσεται μεταξύ δονήσεων του σώματος και των dreadlocks της περφόρμερ. Στο χαριτωμένο The Bliss of the Crash ένας κεφάτος πεθαμένος παππούς χορεύει στο νερό με δυο νεαρές αιθέριες υπάρξεις ενώ στο πρωτότυπο Α Portrait η πρωταγωνίστρια αφηγείται χειρουργικά και χορογραφικά τη σύγχρονη ναρκισσιστική και συνάμα βαρετή καθημερινότητά της που αποτελείται από σκηνοθετημένες πόζες και διαδρομές, μέσα από ένα ιδιαίτερα έξυπνο μοντάζ. Το Sehen και το When the Night Falls μοιράζονται την κοινή αισθητική του θρίλερ. Το πρώτο για να μιλήσει για την κανιβαλιστική, βουλιμική και συνάμα μυστικιστική τάση του ανθρώπου απέναντι στη φύση μέσα από αφαιρετικές τεχνικές και συγχωνεύσεις δέντρων με ανθρώπους και το δεύτερο για να μας μιλήσει για την ανθρωποφαγική και βίαιη εποχή μας που μετατρέπει τους ανθρώπους σε αγέλες.

Αν και το Vers la Flamme που πραγματεύεται τον ρόλο που παίζει η ηλικία στη διαμόρφωση μιας μακροχρόνιας σχέσης ως θεματική μου τράβηξε το ενδιαφέρον, δεν με ικανοποίησε ιδιαίτερα η χημεία που αναπτύχθηκε στη χορογραφία ανάμεσα στο ετεροσεξουαλικό ζεύγος και πιστεύω ότι δεν εξαντλήθηκε η δυνατότητα απόδοσης της θεματικής στο μέγιστο. Η έμφαση στην ετεροσεξουαλικότητα ήταν αρκετά έντονη στο φεστιβάλ οπότε θα ήθελα να δω περισσότερα έργα μη-δυαδικού έμφυλου περιεχομένου, κάτι που ανταποκρίνεται περισσότερο στην σύγχρονη πραγματικότητα που υπερβαίνει το μονοδιάστατο και το διπολικό του φύλου. Αντιθέτως το Μuros, Walls εξερεύνησε σε βάθος τις λεπτοφυείς αποχρώσεις της σχέσης πατέρα και γιού, ώριμης και νεανικής ηλικίας, μέσα από ένα ιδιόμορφο μοντάζ που έδενε τον χώρο, το συναίσθημα, το σώμα και τις αισθήσεις σε ένα ενιαίο όλον που μιλά κατευθείαν στις πιο απόκρυφες πτυχές του εαυτού και των τρυφερών σχέσεών μας με το πρόσωπο του πατέρα/γονιού, καθώς και νεότητας/γήρατος. Ένα έργο που υπερβαίνει μια οιδιπόδεια ερμηνευτική. Χωρίς αμφιβολία ήταν η μεγάλη κορύφωση της ενότητας.

Στο Film Mosaic 1 οι εκπλήξεις ήταν πάρα πολλές με την κορύφωση του Φεστιβάλ στο πολυσυζητημένο Dive, μια ακριβή παραγωγή με τη συμμετοχή του μπαλέτου της Σκωτίας, σε άσπρους και μπλε χρωματισμούς και μινιμαλιστική ατμόσφαιρα, με αφηρημένο νόημα και κέντρο την κουήρ περφόρμανς και τη μίξη κλασικού μπαλέτου με σύγχρονο χορό, που εξερευνά την σχέση συντηρητισμού, αποδόμησης και σουρεαλιστικής φαντασίωσης/αφήγησης. Στο Tunnel του Γιάννη Καρούνη εξερευνάται η αγωνιώδης προσπάθεια του ατόμου για εύρεση νοήματος σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο τεχνοκρατικό κόσμο σε ακατάπαυστη ταχύτητα. Η ταχύτητα και οι αλλεπάλληλες κρίσεις συμπαρασύρουν το υποκείμενο σε μια αίσθηση κυλιόμενης σκάλας και σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια για εκπλήρωση ενός αόριστου σκοπού που αναπαρίσταται μέσα από μια απρόσωπη πισωγυρισμένη επιτέλεση του Γιάννη Καρούνη η οποία θυμίζει διεύθυνση ορχηστρικής επιτέλεσης σε τούνελ. Η γυναικεία επιτελεστικότητα είναι πιο αδύναμη από την ανδρική αλλά εξίσου φρενήρης και ασταμάτητη. Οι επαφές των ανθρώπων στο οραματικό πεδίο του Καρούνη αποτελούν ιλιγγιώδεις, εφήμερες και φευγαλέες συναντήσεις χωρίς εγγύτητα και μετωπικότητα και αφήνουν μια ατέρμονη γεύση απογοήτευσης και μελαγχολίας. Το λιτό Equilux του Απόστολου Νικολαΐδη όπου διαδραματίζεται η σχέση ενός ζευγαριού κατά τη διάρκεια διαφορετικών ωρών μιας ημέρας, σε χορογραφία που μοιάζει με σπορά και με φόντο μια λιμονοθάλασσα, ήταν επίσης μια γλυκιά έκπληξη του φεστιβάλ που μας θύμισε ότι η απλότητα και η σωστά δομημένη χορογραφική σύνθεση σε συνδυασμό δημιουργικής κινηματογράφησης και μοντάζ κάνουν τη διαφορά.

Το μινιμαλιστικό Reflections με συγκλόνισε και μίλησε κατευθείαν στην προσωπική μου αισθητική εξερευνώντας μέσα από το έξυπνο καθρέφτισμα σε μια μικρή λακκούβα με νερό, τα ίχνη και τις μνήμες από ανεκπλήρωτους έρωτες και κατεστραμμένες σχέσεις, θυμίζοντάς μας ότι το μόνο που παραμένει στο τέλος είναι η αντανάκλασή τους. Ο χρόνος δεν είναι τίποτε άλλο από πολύ επανάληψη και μικρή διαφοροποίηση. Το the Awak3ning αναφέρεται καθαρά στις γυναικοκτονίες και στην μετατροπή μιας γυναίκας σε μάγισσα που εκδικείται τον διώκτη της αφού τον περιζώσουν τα δέντρα του δάσους καθώς την καταδιώκει. Το Not from Here σε αφροφουτουριστικούς τόνους αποτέλεσε επίσης ένα από τα καλύτερα video της ενότητας πετυχαίνοντας μια τέλεια ισορροπία ανάμεσα στο ενδυματολογικό και το χορογραφικό κομμάτι. Εξαιρετική ήταν και η έρευνα του Joseph Simon για τη σύγκριση μεταξύ μπαλέτου και breakdance και η συνέντευξη για το έργο του Λάμπρου Πιγούνη που μας ξενάγησε στο θορυβικό σύμπαν και στις δυνατότητες μιας τέτοιας καλλιτεχνικής έρευνας που διανοίγεται σε πολλαπλές πολιτικές αναγνώσεις. Τα Video Paintings ήταν εξίσου σημαντικά με θεματικές που αναφέρονται σε ζητήματα φύλου, κοινωνικής τάξης και σύγχρονης βιοεξουσίας.

Η δεύτερη ημέρα των προβολών μετακινήθηκε για τη Δευτέρα 19 του μηνός, λόγω των αναταραχών στο κέντρο για τη δολοφονία του νεαρού ρομά. Το Connecting Body-Inclusive Interdisciplinary Method σε σκηνοθεσία Γιώτας Περκάρη και Χρυσάνθης Μπαδέκα άνοιξε το Greek Short Films 2. Εξερεύνησε τους αυτοσχέδιους ηχοκινητικούς συνδυασμούς μιας ομάδας που αποτελείται από άτομα με διαφορετικούς τύπους αναπηρίας και άτομα χωρίς αναπηρίες. Το ακτιβιστικό αυτό ντοκιμαντέρ μας συγκίνησε βαθιά όχι μόνο εξαιτίας της ευαισθησίας του ίδιου του θέματος, αλλά λόγω της λεπτοφυούς διαχείρισης της έννοιας της «αναπηρίας» και του «αναπήρου ατόμου» σκηνοθετικά, εννοιολογικά και εικαστικά. Με μια ρηξικέλευθη αφήγηση που εμπεριέχει τόσο σοβαρότητα όσο και χιούμορ, οι σκηνοθέτριες έβαλαν την παρουσία και τη διαμεσολάβησή τους στα δρώμενα με στόχο την αποδόμηση του ίδιου τους του ρόλου τους ως εξωτερικές παρατηρήτριες, αναδεικνύοντας μια «νέα γλώσσα» όπως αναφέρει ένας συνομιλητής τους. Αφηγήθηκαν τα εξωτερικά χαρακτηριστικά και τις κινήσεις των πρωταγωνιστών/τριών στο χώρο, χωρίς να μας καθοδηγούν, πείθοντάς μας μαζί με εκείνους/ες ότι ο χορός δεν χρειάζεται μάτια και αφτιά αλλά πηγαία χαρά για επικοινωνία και επαφή όχι με τους συμβατικούς τρόπους αλλά με νέους που μιλούν με το αισθητήριο σύμπαν του καθένα/μιας. Το ντοκιμαντέρ καθόλη τη διάρκεια εμπεριείχε απόδοση στη νοηματική γλώσσα. Το γλυκό (a)cross you με τις χορογραφίες δυο λευκοντυμένων κοριτσιών στη φύση μας πήγε πίσω στη χαμένη εφηβική ανεμελιά. Το Έξις μέσα από μια ρηξικέλευθη σκηνοθεσία και χορογραφία που διαδραματίζεται στην λαϊκή αγορά των Εξαρχείων, μας μετέφερε τη γεύση από τη σύγχρονη νεανική θηλυκότητα που αποζητά την αλήθεια στη λαϊκότητα ιδιαίτερα κατά την περίοδο της πανδημίας. Το σόλο της χορεύτριας στη σκάλα με το σκυλάκι και τους ανύποπτους διαβάτες μου τράβηξε το ενδιαφέρον, όπως και η αρχική χορογραφία σε δυο καρέ εικόνων με έμφαση στο σφίξιμο της φούστας της. Το Sarcophagus του Σπύρου Χριστοφοράτου ήταν άλλη μια ιδιαίτερη ταινία που ξεδιπλώνεται μέσα από τη διαρκή κίνηση και τα αναφιλητά γυναικών που μοιάζουν με ιέρειες με μια ξεχωριστή κινηματογραφική διάθεση που εναλλάσσεται μεταξύ γεωμετρικών και κινούμενων-κοντινών πλάνων. Το τοπίο μαγγανείας που στήνεται, με την εξαιρετική χορογραφία και την αποκαλυπτική κάμερα, μας μαγεύει και μας κάνει να μην χάνουμε το ενδιαφέρον μας έως το τέλος όπου η αυλαία κλείνει με μια «τρελή» γυναίκα μάγισσα που προσπαθεί να επικοινωνήσει κάτι που ποτέ δεν καταλαβαίνουμε αφήνοντας το τέλος αόριστο.

Στο Αvoid, στο Fuga, στο The Exile of Love και στο Chthon (οι περισσότερες συμπαραγωγές της Λυρικής Σκηνής και του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος) οι χορογράφοι εμπνέονται από το δημοτικό τραγούδι και την έντεχνη ελληνική μουσική και αξιοποιούν το χώρο και το φυσικό περιβάλλον. Το Mataki και το One Step at a Time μας μετέφεραν στην μεθοριακή βιωμένη πραγματικότητα του έγχρωμου υποκειμένου και του πρόσφυγα και μας ταρακούνησαν με την τρεμάμενη κίνηση που μετέφερε την επισφάλειά τους αλλά και τη νοσταλγία για τη μητέρα Αφρική. Το Fragile σε περφόρμανς του Edgen Lame και σε σκηνοθεσία της Alegia Papageorgiou ήταν κάτι ξεχωριστό ως προς την εικαστική του διαμόρφωση μέσα από την «παραιτημένη» και εξαντλημένη περφόρμανς στο κουστούμι από λευκές πορσελάνες που φορά ο Lame επιστρέφοντας στο τέλος στην ακίνητη ζωή που συνεχίζεται μετά την εύθραυστη ρήξη. Οι συμβολισμοί πολλοί, από τις εικόνες των αστέγων και των ναρκομανών στο κέντρο της Αθήνας, έως την καθημερινή μεσοαστική νωχελική προσωπικότητα και τη συνεχόμενη κατάθλιψη που καλλιεργεί η σημερινή συνθήκη των αλλεπάλληλων κρίσεων. Ανάλογες αναζητήσεις με φόντο την πανδημική και οικολογική κρίση είχε και ο Miloushka Bokma στο The Power of Paralysis. Ο περφόρμερ φορά μια φουτουριστική πλαστική μάσκα και στήνει μια χορογραφία «σε κρίση» η οποία ενισχύεται από άλλα σώματα που προσπαθούν να διασυνδεθούν μεταξύ τους όντας σε κρίσιμη κατάσταση. Η έμπνευση από τον κόσμο των πουλιών μας εντυπώθηκε στο the Winged όπως και ο παραλληλισμός του ανθρώπινου σώματος με κινούμενα φύλλα στο υπέροχο Herbarium.

Δυο διαφορετικά φιλμ με διαφορετικούς κινηματογραφικούς, μονταζικούς και σκηνοθετικούς τροπισμούς το Dasein και το Battle of Fishes αποτυπώνουν τη γυναικεία φρεσκάδα, ομορφιά και αισιοδοξία που βρίσκουμε στην κοριτσίστικη απλότητα. Ιδιαίτερη μνεία για το πρόσφατα βραβευμένο Battle of Fishes, την αφαιρετική ματιά της χορογράφου και το ξεχωριστό μοντάζ της Χρυσάνθης Μπαδέκα που θυμίζει κάτι από παλιές ταινίες βωβού κινηματογράφου. Μας έκαναν να πετάξουμε μαζί με τις περφόρμερ πάνω από δάση και στεριές, να πλατσουρίσουμε σε θάλασσες και να αγκαλιαστούμε μαζί τους, χάνοντας τα όρια μεταξύ πεταλούδας και γυναίκας, εαυτού-θεατή και περφόρμερ-κινηματογραφικής οθόνης. Στην Kataklida του Gianangelos Apostolidis Isaak (ή αλλιώς Fuerza Negra) μέσα από τη συναρπαστική χορογραφία σε γκαράζ, σε breakdance, χιπ χοπ πάρτι ντανς και krumping μοτίβα, αναβιώνει χορευτικά η υπόθεση Γρηγορόπουλου αλλά και η δυστοπική κατάσταση διευρυμένης αστυνομικής βίας στην Ελλάδα. Μας προσφέρει ένα συγκλονιστικό τέλος όπου η ομάδα των νεαρών χιπ χόπερς, αφού  προσπαθούν χορευτικά να βρουν τη λύση στα αδιέξοδα και στο θρήνο για το χαμό του φίλου τους, χωρίς πιστόλια αλλά μόνο με το κριτικό τους βλέμμα και την χιπ χοπ διεισδυτική ματιά τους αντεπιτίθενται και αφοπλίζουν τους αστυνομικούς. Στον κόσμο του Αpostolidis Isaak οι λύσεις δεν βρίσκονται στη βία αλλά στην χιπ χοπ γνώση και συνείδηση που μεταφέρει την εκμάθηση του συνυπάρχειν με ειρηνικό τρόπο και από τα κάτω. Στο Whole η Candy Karra ανακαλύπτει σταδιακά την οικολογική της συνείδηση μέσα από γλαφυρούς αυτοσχεδιασμούς σε περιορισμένους εσωτερικούς χώρους με χαραμάδες πνοής από φυτά. To Weird Flex but Ok μας μετέφερε επίσης την σύγχρονη επιτηδευμένη ευφορία του τεχνοεπιστημονικού πολιτισμού, μέσα από μια χορογραφία που θυμίζει psytrance δρώμενο με ένα αποκαλυπτικό τέλος του ζευγαριού που επιστρέφει στην απλότητα της σχέσης μέσα από την επαφή του με την φύση.

Τέλος, το φεστιβάλ κλείνει δυνατά με το συγκλονιστικό Stillness in the Wave που εξερευνά τη σύνδεση διαλογισμού, πολεμικής τέχνης και χορού στο σύγχρονο χορό της Ιαπωνίας και τη συνέντευξη των συντελεστών του ΑVDP με την Marianna Kavallieratos η οποία μας ξεναγεί στην προσωπική της διαδρομή μεταξύ χορού-performance από τα αρχικά της βήματα έως τις ημέρες μας. «Με ένα πράγμα καταπιανόμαστε όλοι» μας λέει. «Με μια εικόνα που αναπτύσσεται στο χρόνο και ξεδιπλώνεται ρυθμικά μαζί με τη σταδιακή ωριμότητά μας». Αναμένουμε λοιπόν τόσο τα νέα της έργα όσο και το νέο Athens Video Dance Project.

Ναταλία Κουτσούγερα